Τι είναι η ουρολοίμωξη; Είναι η κατάσταση κατά την οποία παθογόνοι μικροοργανισμοί εγκαθίστανται και πολλαπλασιάζονται στο ουροποιητικό σύστημα, με αποτέλεσμα την εκδήλωση συμπτωμάτων και τελική κατάληξη την καταστροφή του νεφρικού παρεγχύματος ή τη δημιουργία αλλοιώσεων της αποχετευτικής μοίρας και καταστροφή του νεφρού.
Συνήθως μικρόβια, τα οποία φθάνουν στο στόμιο της ουρήθρας, εισέρχονται στην ουρήθρα και από εκεί μπορεί να εγκατασταθούν σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος ανεβαίνοντας προς τα πάνω. Σπανιότερα η μόλυνση γίνεται με τη κυκλοφορία του αίματος ή με το λεμφικό σύστημα.
Το ουροποιητικό σύστημα διακρίνεται σε ανώτερο (νεφρά και ουρητήρες) και σε κατώτερο ουροποιητικό σύστημα. Το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα αποτελείται από την ουροδόχο κύστη όπου συλλέγονται τα ούρα και από την ουρήθρα, ένα μικρό κανάλι όπου τα ούρα εξέρχονται κατά την ούρηση. Η συχνότερη θέση του ουροποιητικού συστήματος στην οποία εντοπίζεται η λοίμωξη είναι η ουροδόχος κύστη (κυστίτιδα).
Η ανατομία του ουροποιητικού
Η κυστίτιδα συμβαίνει συχνότερα στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. Υπολογίζεται ότι μια στις τέσσερις γυναίκες θα έχει περάσει τουλάχιστον ένα επεισόδιο κυστίτιδας στη ζωή της. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι η ουρήθρα της γυναίκας είναι μικρή σε μήκος (2-4 εκατοστά), έχει ευθεία πορεία και βρίσκεται ανάμεσα στον κόλπο και το ορθό έντερο, περιοχές πολύ πλούσιες σε μικρόβια. Από τη στιγμή που μικρόβια φτάσουν στην περιοχή του κόλπου, πολύ εύκολα, αυτά μπορεί να φθάσουν στο ουρηθρικό στόμιο, να περάσουν μέσα στην κύστη και αν δεν απομακρυνθούν με την ούρηση, μπορεί να προκαλέσουν κυστίτιδα.
Τι είναι η κυστίτιδα;
Είναι η λοίμωξη της ουροδόχου κύστεως. Αυτό συμβαίνει όταν μικρόβια περάσουν από το στόμιο της ουρήθρας στην ουρήθρα και από εκεί στην κύστη. Η κυστίτιδα αν δεν θεραπευθεί σωστά μπορεί να εξελιχθεί σε πολύ σοβαρό πρόβλημα.
Συμπτώματα
• Συνεχής επιθυμία για ούρηση (συχνουρία)
• Δυσκολία στην ούρηση (δυσουρία)
• Αίσθημα ότι η κύστη δεν αδειάζει πλήρως
• Πόνο ή καύσος κατά την ούρηση
• Νυκτουρία
• Αιματουρία
Σεξ και κυστίτιδα
Η σεξουαλική επαφή είναι μια από τις πιο συχνές αιτίες πρόκλησης κυστίτιδας στις γυναίκες, γιατί εύκολα, μικρόβια τα οποία βρίσκονται γύρω από το ουρηθρικό στόμιο, μπορεί να σπρωχθούν στην ουρήθρα και από κει στην κύστη. Αυτό μπορεί να προληφθεί με: πλύσιμο των γεννητικών οργάνων πριν από την επαφή και πάντα να ακολουθεί ούρηση μετά από αυτή και πάλι πλύσιμο.
Πρόληψη της κυστίτιδας
Μερικοί τρόποι αποφυγής της κυστίτιδας είναι:
• Αυστηροί κανόνες ατομικής υγιεινής
• Άφθονη λήψη νερού
• Συχνή ούρηση – κάθε 3-4 ώρες
• Βαμβακερά και άνετα εσώρουχα, όχι συνθετικά και πολύ στενά.
Θεραπεία
Με βάση την καλλιέργεια των ούρων δίνεται από τον ιατρό το κατάλληλο αντιβιοτικό και για το απαιτούμενο χρονικό διάστημα. Τα αντιβιοτικά είναι πολύ δραστικά και τα συμπτώματα εξαφανίζονται γρήγορα. Σε καμία περίπτωση η θεραπεία δεν πρέπει να διακόπτεται μόλις περάσουν τα συμπτώματα, αλλά πρέπει να συνεχιστεί μέχρι να ολοκληρωθεί ο χρόνος που έχει υποδείξει ο ιατρός. Οι ουρολοιμώξεις αν δεν θεραπευθούν σωστά από την πρώτη φορά, έχουν την τάση να υποτροπιάζουν και έτσι μπορεί να αποτελέσουν πολύ σοβαρό πρόβλημα.
ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΟΥΣΑ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΗ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Ποια αίτια την προκαλούν; Το πιο συχνό μικρόβιο είναι το Κολοβακτηρίδιο (E. Coli) σε ποσοστό 70-95%, ο Σταφυλόκοκκος (S. saprophyticus) πάνω από το 5% των περιπτώσεων και περιστασιακά άλλα εντεροβακτηρίδια, όπως ο Πρωτέας (Proteus mirabilis) και η Κλεμπσιέλλα (Klebsiella spp.) και τέλος ο εντερόκοκκος. Περίπου 10% με 20% των γυναικών παρουσιάζουν υποτροπιάζουσα ουρολοίμωξη, με κύρια εντόπιση την ουροδόχο κύστη (υποτροπιάζουσα κυστίτιδα).
Συνήθως, η υποτροπή συμβαίνει τις πρώτες δύο εβδομάδες από τη θεραπεία ή μέσα στο πεντάμηνο. Όταν οι υποτροπές είναι πάνω από 3 επεισόδια το χρόνο, επιβάλλεται να γίνει ένας πλήρης έλεγχος του ουροποιητικού συστήματος από τον ουρολόγο για να αποκλειστούν ανατομικές ανωμαλίες στην αρχιτεκτονική του ουροποιητικού συστήματος ή λειτουργικές διαταραχές αυτού. Ο έλεγχος αυτός μπορεί να περιλαμβάνει υπερηχογράφημα των νεφρών και της ουροδόχου κύστης, ενδοφλέβια ουρογραφία, κυστεοσκόπηση και όπου κρίνεται να συμπληρώνεται με ουροδυναμικό έλεγχο.
Παράγοντες κινδύνου
Διακρίνονται σε γενετικούς και συμπεριφοράς. Γυναίκες, οι οποίες δεν εκκρίνουν αντιγόνα της ομάδας αίματος, έχουν αυξημένο κίνδυνο για υποτροπή και οι συγγενείς πρώτου βαθμού των γυναικών που πάσχουν από υποτροπιάζουσα ουρολοίμωξη έχουν αυξημένη συχνότητα να παρουσιάσουν και οι ίδιες το πρόβλημα αυτό. Το πιο συχνό μικρόβιο, το κολοβακτηρίδιο, προσκολλάται πιο ισχυρά στα επιθηλιακά κύτταρα σ’ αυτές τις γυναίκες. Η σεξουαλική επαφή είναι ένας από τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τη συμπεριφορά και ειδικότερα, η μη χρήση των κανόνων ατομικής υγιεινής και η χρήση διαφόρων σπερματοκτόνων.
Προφυλακτικά μέτρα
Μια αποτελεσματική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της υποτροπιάζουσας λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος είναι η πρόληψη της λοίμωξης με τη χορήγηση για μεγάλο χρονικό διάστημα, μικρής δόσης αντιβιοτικών, τα οποία η γυναίκα τα παίρνει το βράδυ πριν την κατάκλιση. Χορηγώντας προφυλακτικά αντιβίωση, η πιθανότητα για υποτροπή μειώνεται κατά 95%.
Η θεραπεία διαρκεί από 6 μήνες μέχρι ένα χρόνο. Μελέτες έχουν δείξει ότι η φυσική πορεία της νόσου δεν τροποποιείται και όταν η θεραπεία σταματήσει, περίπου 60% των γυναικών θα επαναμολυνθούν μέσα σε 3-4 μήνες. Εναλλακτική λύση είναι η χορήγηση προφυλακτικά αντιβίωσης μετά τη σεξουαλική επαφή, σε γυναίκες που τα επεισόδια των λοιμώξεων σχετίζονται αιτιολογικά με αυτή.
Εναλλακτικές προφυλακτικές μέθοδοι Αυτές είναι η οξίνηση των ούρων, λήψη χυμών από μούρα, τοποθέτηση λακτοβάκιλλων στον κόλπο, ανοσοδιέγερση με στελέχη κολοβακτηριδίου, καλή ενυδάτωση και διούρηση, και οι αυστηροί κανόνες ατομικής υγιεινής.
