Οι ρυτίδες προκαλούνται κυρίως από την ακτινοβολία του ήλιου. Έχει υπολογισθεί ότι το 90% των ρυτίδων οφείλονται στην ηλιακή ακτινοβολία.
Η ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί πρόωρη γήρανση του δέρματος. Οι βάσεις για τη γήρανση του δέρματος από το φως εγκαθίστανται ήδη από την ηλικία των 18 ετών.
Η ηλιακή ακτινοβολία περιέχει υπεριώδεις ακτίνες τύπου UVA και UVB. Οι ακτίνες αυτές διεισδύουν στα βαθιά στρώματα του δέρματος και προκαλούν βλάβες στο κολλαγόνο. Το κολλαγόνο είναι η πρωτεΐνη η οποία είναι απαραίτητη για τη δομή του δέρματος για την ελαστικότητά και για τη σταθερότητά του. Οι βλάβες στο κολλαγόνο οδηγούν σε ρυτίδες.
Οι χρωματισμένες κηλίδες του δέρματος, οι ρυτίδες και οι ζαρωμένες πτυχές στο δέρμα, προέρχονται από την ηλιακή ακτινοβολία. Τα άτομα ανοικτού χρώματος όπως οι ξανθοί, δημιουργούν πιο εύκολα ρυτίδες στον ήλιο παρά τα άτομα σκούρου χρώματος. Ο λόγος είναι διότι οι ξανθοί έχουν λιγότερη μελανίνη στο δέρμα τους, η οποία προσφέρει μια φυσική προστασία εναντίον των βλαβερών υπεριωδών ακτινών UVA και UVB.
Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στη γένεση των ρυτίδων, είναι το κάπνισμα. Το κάπνισμα μειώνει τη ροή του αίματος στο δέρμα του προσώπου. Με τον τρόπο αυτό δεν αφήνει σημαντικές θρεπτικές ουσίες να φτάσουν στα στρώματα του δέρματος του προσώπου.
Η συνεχής εισπνοή και εκπνοή του καπνού δημιουργεί κάθετες γραμμώσεις στο άνω χείλος και ζαρώματα γύρω από τα μάτια. Επίσης το κάπνισμα είναι αιτία αυξημένης παραγωγής ελευθέρων ριζών οξυγόνου οι οποίες προκαλούν βλάβες στα δερματικά κύτταρα.
Η εμμηνόπαυση έχει αρνητικές συνέπειες στο μεταβολισμό του δέρματος. Έχει υπολογισθεί ότι οι γυναίκες που έχουν εισέλθει πρόσφατα στην εμμηνόπαυση, χάνουν 29 mg κολλαγόνου από το δέρμα τους κάθε μέρα.
Βλέπουμε λοιπόν ότι παράγοντες όπως το φως του ήλιου, το κάπνισμα και οι ορμονικές αλλαγές που παρατηρούνται κατά την εμμηνόπαυση έχουν αρνητικές συνέπειες για το δέρμα και ευνοούν την δημιουργία ρυτίδων.
Τι μπορούμε όμως να κάνουμε για να προλάβουμε την εμφάνιση ή τουλάχιστο τον περιορισμό των ρυτίδων;
Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τον κίνδυνό σας για ρυτίδες, είναι να αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο.Ιδιαίτερα κατά τις ώρες πριν και μετά το μεσημέρι όταν ο ήλιος είναι πιο έντονος και οι υπεριώδεις ακτινοβολίες στα πιο ψηλά τους επίπεδα.
Οι αντι-ηλιακές κρέμες με προστατευτικό παράγοντα ψηλότερο από 15, πρέπει να χρησιμοποιούνται συχνά και να τοποθετούνται εάν είναι δυνατόν κάθε πρωί. Η προστασία του δέρματος με αντι-ηλιακές κρέμες πρέπει να γίνεται ακόμη και όταν ο καιρός είναι συννεφιασμένος. Πράγματι το 80% της υπεριώδους ακτινοβολίας διαπερνά τα σύννεφα.
Σε περίπτωση κατά την οποία θέλετε να περάσετε μια μέρα στη θάλασσα, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε μια αντιηλιακή κρέμα με ψηλότερο παράγοντα προστασίας. Να προτιμάτε κρέμες που προστατεύουν από το σύνολο της υπεριώδους ακτινοβολίας και όχι μόνο από τις UVB.
Να βάζετε κρέμα προτού φύγετε από το σπίτι και μετά να την ανανεώνετε κάθε δύο ώρες. Είναι επίσης σημαντικό να βάζετε γυαλιά του ήλιου, ιδιαίτερα αυτά που καλύπτουν και στο πλάι. Αυτά σας προστατεύουν και από την έμμεση ακτινοβολία και δεν υποχρεώνεστε να μισοκλείνετε τα μάτια σας λόγω έντονου ήλιου, γεγονός που δημιουργεί ρυτίδες. Ένα καπέλο με πλατύ γείσο μπορεί επίσης να προστατεύει από την ηλιακή ακτινοβολία.
Τι μπορείτε να κάνετε εάν ήδη έχετε ρυτίδες;
Ποτέ δεν είναι αργά για να τις καταπολεμήσετε. Έστω και εάν έχετε υποβληθεί σε υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Μπορείτε λαμβάνοντας κάποια μέτρα να διορθώσετε μερικά από τα αρνητικά που έχουν συμβεί στο δέρμα σας.
Έρευνες έχουν δείξει όταν το δέρμα παραμένει στον ίσκιο για μεγάλα χρονικά διαστήματα, είναι δυνατόν να αναπαραγάγει σε σημαντικά επίπεδα νέο κολλαγόνο. Χαρακτηριστικά αναφέρεται η περίπτωση συνταξιούχων, που για μια ζωή είχαν δουλέψει έξω στον ήλιο με αποτέλεσμα να έχουν πολλά προβλήματα στο δέρμα τους. Όταν έμειναν για πολλά χρόνια μέσα στα σπίτια, προστατευμένοι από τον ήλιο, τότε παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση του κολλαγόνου στο δέρμα τους και βελτίωση των αλλοιώσεων και των ρυτίδων που παρουσίαζαν.
Φαίνεται ότι ήδη μετά από 18 μήνες αποφυγής της έκθεσης στον ήλιο, μπορεί ήδη να φανεί μια σημαντική διαφορά στις ρυτίδες του δέρματος.
Η συμβουλή του δερματολόγου για τα φαρμακευτικά προϊόντα που υπάρχουν για την αντιμετώπιση των ρυτίδων είναι καθοριστικής σημασίας. Υπάρχουν πολύ λίγα φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν πραγματικά εναντίον των ρυτίδων.
Το φάρμακο Renova είναι το πρώτο που εγκρίθηκε από το Food and Drug Administration των ΗΠΑ για αποτελεσματική και ασφαλή αντιμετώπιση των ρυτίδων. Περιέχει ένα παράγωγο της βιταμίνης Α, την tretinoin. Βοηθά στην αποβολή των νεκρών κυττάρων του δέρματος και αυξάνει την παραγωγή του κολλαγόνου.
Έρευνες που έχουν γίνει με το φάρμακο αυτό, έχουν δείξει ότι η χρήση του για 24 εβδομάδες μπορεί να μειώνει τις γραμμώσεις και τις ρυτίδες του δέρματος όπως επίσης και τις κηλίδες που εμφανίζονται λόγω ηλικίας. Το φάρμακο αυτό είναι προτιμότερο να τοποθετείται το βράδυ διότι μπορεί να αυξάνει την ευαισθησία του δέρματος στον ήλιο.
Υπάρχουν και άλλες φαρμακευτικές ουσίες οι οποίες πάντοτε πρέπει να χορηγούνται μετά από ιατρική εξέταση και συμβουλή, όπως για παράδειγμα τα άλφα υδροξυ-οξεα (AHA, alpha hydroxy acids). Βοηθούν και αυτά στην αποβολή των νεκρών κυττάρων του δέρματος, συμβάλλουν στη σύνθεση νέου κολλαγόνου και αυξάνουν την υγρασία του δέρματος.
Χρειάζεται προσοχή από τα διάφορα σκευάσματα, κρέμες και άλλα, που πωλούνται ευρέως σε διάφορους χώρους για χρήση εναντίον των ρυτίδων. Κάποια μπορεί ακόμη να προκαλούν αχρείαστο ερεθισμό στο δέρμα και για τους λόγους αυτούς η συμβουλή του ειδικού δερματολόγου είναι απαραίτητη.
