“Κάθε μέρα ξυπνάω αλλά δεν νιώθω την ξεκούραση που συναντούσα τα προηγούμενα πρωινά. Εδώ και κανένα δίμηνο συμβαίνει αυτό. Οπότε μετά τρώω λίγο παραπάνω για να αποκτήσω την ενέργεια που δεν πήρα από τον ύπνο και για να βγάλω πέρα με όλα όσα έχω ήδη χωρέσει στην ημέρα μου που ενώ και πρέπει και τα θέλω, δεν μπορώ να πω πως τα κάνω με όρεξη και ενθουσιασμό. Το σώμα μου σαν να μην μπορεί να με ακολουθήσει. Είναι και που στο μυαλό μου τρέχουν ταυτόχρονα όσα έκανα μόλις, αυτά που πρέπει να κάνω μετά, μαζί και με ότι συμβαίνει εκείνη την ώρα στο σημείο που βρίσκομαι. Μόνο που σ τα λέω τώρα, με έπιασε ζαλάδα και θέλω να αλλάξω θέμα, να το αποφύγω ακόμη και σαν περιγραφή. Δεν γίνεται να συνεχίσω έτσι, θα. Τα φτύσω και δεν θα μπορώ να κάνω ούτε τα βασικά.”
Πνευματική ή διανοητική κούραση-κόπωση-ατονία ή αλλιώς mental fatigue-tiredness-brain wear off, είναι οι όροι που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν αυτή την κατάσταση που, ανεξάρτητα με το πόσο (λίγο) έχεις κουράσει το σώμα σου, νιώθεις βαρύ το κορμί σου, την σκέψη σου χαωμένη και την όρεξή σου πεσμένη.
Είναι συνηθισμένο και ενώ μας ενοχλεί, δεν το σταματάμε με την αιτιολογία “Μα δεν γίνεται να τα προλάβω αλλιώς όλα, πρέπει να γίνουν, τι άλλο να κάνω;”. Αυτό είναι που συντηρεί την κακή μεταχείριση προς τον εαυτό μας αλλά και την κούραση που συνεχώς εντείνεται.
Ποια είναι τα σημάδια που θα σε κάνουν να καταλαβαίνεις πως έχεις πνευματική κούραση;
Σώμα: πονοκέφαλο και μυοσκελετικοί πόνοι, αίσθηση κούρασης μεγάλο μέρος της ημέρας, συχνά κρυολογήματα λόγω χαμηλής άμυνας του οργανισμού, αλλαγές στην διατροφή και τον ύπνο. (σε κάθε περίπτωση, εξετάσεις και επίσκεψη στον γιατρό, θα βοηθήσουν για μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασής μας)
Σκέψη: πολλές ταυτόχρονες και ημιτελείς σκέψεις, δυσκολία συγκέντρωσης, πολλές δραστηριότητες ταυτόχρονα, δυσκολία να βρεις την σωστή λέξη, αναβλητικότητα και αποφυγή στην λήψη αποφάσεων, χαμηλή κινητοποίηση, κενά μνήμης
Συναίσθημα: ανυπομονησία και αδυναμία ψυχραιμίας, ευερέθιστη διάθεση, απομόνωση, απόγνωση, θυμός, βαρεμάρα
Επαναπροσδιορισμός και διαχείριση της πνευματικής κούρασης
Προτεραιότητες
Με γνώμονα την ανάγκη, τις αντοχές και τις επιθυμίες σου, κατέγραψε όλα όσα κάνεις αυτή την περίοδο, μέρα με την μέρα και έπειτα σημείωσε ποια πρέπει να κάνεις, ποια αντέχεις να κάνεις και ποια θέλεις να κάνεις. Μέσα από αυτές τις κατηγορίες, θα γίνει πιο απλό.
Πρέπει και Θέλω
Η λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε όσα πρέπει, τους κανόνες που ακολουθούμε, τις αγγαρείες που κάνουμε, τις υποχρεώσεις που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε και όσα θέλουμε, τις επιθυμίες μας, τις συναισθηματικές μας αποφορτίσεις, το πρόγραμμα ύπνου και διατροφής που θέλουμε για να μην νιώθουμε εξάντληση και ευαίσθητα νεύρα. Η ζυγαρία δεν γίνεται να είναι πάντα σε ισορροπία αλλά αυτό που χρειάζεται να γίνεται είναι να μην γέρνει για πολύ διάστημα και με μεγάλο βάρος από την μία μόνο πλευρά. Άρα εξισορρόπηση και όχι ισορροπία.
Κοινωνικοποίηση
Οι δικοί μας άνθρωποι, οι φίλοι μας, η σχέση μας και οι συνάδελφοί μας, μπορούν να είναι ένα διάλειμμα που θα μας προσφέρει λίγη ξεκούραση αφού μπορούμε να συζητήσουμε και να ασχοληθούμε μαζί τους και με θέματα που δεν σχετίζονται με όσα μας βαραίνουν και μας ζορίζουν καθ’όλη την διάρκεια της ημέρας μας. Η αποφόρτιση και η εγγύτητα με δικούς μας ανθρώπους, έχει μαγικά αποτελέσματα στο αίσθημα της κόπωσης.
Διατροφή, άσκηση και ύπνος
Για να βγει η μέρα χρειαζόμαστε τροφή με στοιχεία απαραίτητα για την σκέψη, την αντοχή, την διάθεση και την πείνα μας. Οπότε τα junk food και η ζάχαρη, δεν είναι χρήσιμες προσθήκες στο διαιτολόγιό μας. Αντίστοιχα, με την άσκηση (όποιας μορφής και έντασης μας ταιριάζει) βοηθά και τον μεταβολισμό μας αλλά και την διάθεσή μας, καθώς και το ανοσοποιητικό μας. Τέλος, η σημασία του ύπνου είναι αντίστοιχα με τα προηγούμενα δύο αφού είναι η κατάσταση πραγματικής και ουσιαστικής ξεκούρασης για το σώμα και κυρίως για το μυαλό μας.
*Aπό την Αγγελική Τζάνου, BSc Ψυχολογία – MSc Ψυχολογία Υγείας, Γνωσιακή- Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία – Sex Therapy
