Εά εάν έχεις παιδιά, κάθε σου μέρα είναι γεμάτη με γέλια και χαρές!
Γιατί όμως γελάμε, έχετε ποτέ αναρωτηθεί; Οι περισσότεροι από εμάς θα απαντήσουν λέγοντας ότι γελάμε γιατί ακούμε κάτι αστείο. Παρόλο που αυτή η απάντηση φαίνεται λογική, στην πραγματικότητα μόνο το 10%-20% του γέλιου προέρχεται από ένα αστείο. Το υπόλοιπο 80%-90% αποτελεί απλά μία μορφή επικοινωνίας, πχ. γελάμε όταν συναντάμε κάποιον γνωστό μας μετά από καιρό ή γελάμε όταν λέμε “καλημέρα”.
Οι άνθρωποι γελούσαν εκατομμύρια χρόνια πριν αναπτύξουν τη γλώσσα. Ήταν μία από τις πρώτες μορφές επικοινωνίας μεταξύ των μελών των πρώτων οργανωμένων κοινωνιών. Και το σπουδαίο με το γέλιο είναι ότι αποτελεί μία από τις ενστικτώδεις μορφές αλληλεπίδρασης.
Τα βρέφη γελάνε σχεδόν αμέσως μετά τη γέννησή τους, ακόμα και τα βρέφη που γεννήθηκαν τυφλά ή κουφά!
Η έρευνα του γέλιου έχει το δικό της όνομα: «γελωτολογία». Τα αποτελέσματά της δείχνουν ότι το γέλιο περιλαμβάνει πολλά περισσότερα από την κίνηση του στόματος και τον ήχο που παράγουμε κατά τη διάρκειά του. Για την ακρίβεια, χρειάζεται η συνεργασία πολλών μυών για να γελάσουμε και παράλληλα δραστηριοποιούνται σχεδόν όλα τα βασικά μας όργανα.
Το γέλιο αφορά όλη μας την ύπαρξη και όχι άδικα το έχουμε συνδέσει με μία θετική επίδραση στον οργανισμό μας.
Με το γέλιο:
1. Αυξάνεται η πίεση του αίματος
2. Αυξάνονται οι παλμοί της καρδιάς
3. Αλλάζει ο ρυθμός της αναπνοής
4. Μειώνονται οι κατεχολαμίνες
5. Ενισχύεται το ανοσοποιητικό μας σύστημα
Είναι γνωστό ότι το γέλιο είναι το καλύτερο φάρμακο.
Η αίσθηση του χιούμορ βοηθά τα παιδιά να γίνουν ανθεκτικά, βελτιώνει την αυτοεκτίμησή τους και την κριτική τους σκέψη. Όταν ένα παιδί καταλαβαίνει ένα ανέκδοτο ή μπορεί να πει καλά ένα ανέκδοτο, αυτό δείχνει ότι ενσωματώνεται στην κοινωνία και υιοθετεί στρατηγικές που θα το βοηθήσουν να δεσμευτεί συναισθηματικά με άλλους ανθρώπους. Το χιούμορ βοηθά τα παιδιά να αντεπεξέρχονται στο άγχος τους, να κοινωνικοποιούνται και να κατανοούν καλύτερα το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουν.
Συγκεκριμένα:
• Το πρώτο χαμόγελο στα βρέφη παρατηρείται περίπου στην ηλικία των 6 εβδομάδων, ενώ το πρώτο γέλιο περίπου στους 3 μήνες.
• Τα βρέφη μέχρι την ηλικία του 1 έτους γελάνε με τις γκριμάτσες των γονιών τους και παιχνίδια όπως το κου-κου-τζά.
• Στην ηλικία 2-3 ετών ανακαλύπτουν το χιούμορ στη γλώσσσα. Αστείες λέξεις, ποιηματάκια, τα κάνουν να γελάνε. Αυτό δείχνει ότι κατακτούν το χιούμορ στη γλώσσα.
• Στις ηλικίες 3-5 ετών τα παιδιά αποκτούν μία πιο ανατρεπτική αίσθηση του χιούμορ. Έχοντας σχηματίσει μία εικόνα για τον κόσμο, μπορούν πλέον να αντιληφθούν ως αστείο κάτι παράξενο, το οποίο ανατρέπει αυτό που θεωρούν οικείο. Για παράδειγμα, ένας σκύλος που κάνει νιάου θα τους προκαλέσει γέλιο. Αυτό αποτελεί ένδειξη ανάπτυξης της κριτικής τους σκέψης.
• Τα παιδιά άνω των 5 ετών ξεκινούν να εκτιμούν τα αστεία με μία πιο προσωπική προσέγγιση ανάλογα με τα ατομικά τους κριτήρια. Υπερβολές, ειρωνίες, γκάφες, πλάκες γίνονται πιο συχνές και δείχνουν μία περισσότερο πολύπλοκη κατανόηση της γλώσσας.
• Το γέλιο διαφέρει ανάμεσα στα δύο φύλα. Τα κορίτσια γελούν περισσότερο! Μάλιστα στις έρευνες περιγράφεται ότι γελούν 126% περισσότερο από τα αγόρια, που κυριαρχούν όμως στη δημιουργία συνθηκών ευνοϊκών για το γέλιο. Ίσως και στη δική σας τάξη, αν θυμηθείτε, ο κλόουν ήταν πάντα γένους αρσενικού. Το μοτίβο αυτό συνεχίζεται και στην ενηλικίωση, με πολύ περισσότερους άντρες κωμικούς ηθοποιούς απ΄ό,τι γυναίκες.
Καθώς μεγαλώνουμε το γέλιο, όπως και το χιούμορ, διαφοροποιείται.
Οι ερευνητές χωρίζουν το γέλιο σε δύο κατηγορίες: Η πρώτη περιλαμβάνει το αυθόρμητο γέλιο ενώ η δεύτερη το ψεύτικο γέλιο, το νευρικό γέλιο και όλους τους τύπους του κοινωνικού γέλιου που δεν συνδέονται με το χιούμορ.
Όμως το γέλιο εξακολουθεί να είναι μεταδοτικό και στην ενήλικη ζωή. Όταν ακούμε τους άλλους να γελάνε, αργά ή γρήγορα θα γελάσουμε κι εμείς. Κι αυτό γιατί το γέλιο είναι μία κοινωνική συμπεριφορά.
Πώς, όμως, μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν την αίσθηση του χιούμορ, ώστε να γελούν όσο το δυνατόν περισσότερο στη ζωή τους;
*Γίνετε πρότυπο: Πείτε αστείες ιστορίες, γελάστε δυνατά, γελάστε με τον εαυτό σας και αντιμετωπίστε με χιούμορ μικρές καταστροφές π.χ. τον χυμό που χύθηκε στο πάτωμα.
*Πάρτε στα σοβαρά τις πρόσπάθειες των παιδιών σας να σας κάνουν να γελάσετε. Όταν θεωρούν κάτι πολύ αστείο, γελάστε μαζί τους, μην τα υποτιμήσετε. Ακόμα κι αν σας λένε ανέκδοτα με τον Τοτό, ενθαρρύνετέ τα έτσι ώστε να τα τελειοποιήσουν. Την πρώτη φορά που θα γελάσετε με ένα αστείο του παιδιού σας θα είναι μία από τις μεγαλύτερες απολαύσεις στη ζωή σας.
*Μάθετε στα παιδιά σας ότι οι ενήλικες έχουν κι αυτή μία αστεία πλευρά. Διηγηθείτε τους αστείες ιστορίες από τη δουλειά, ενθαρρύνετέ τα να κάνουν αστείες εκπλήξεις στον παππού ή πλάκες στον θείο τους.
*Δώστε τους ερεθίσματα. Αγοράστε τους βιβλία με ανέκδοτα, κόμικς, δείτε μαζί τους κωμωδίες ή αναζητείστε αστεία γεγονότα στο διαδίκτυο. Με αυτόν τον τρόπο θα τα βοηθήσετε να βελτιώσουν τις επιλογές τους και την αίσθηση του χιούμορ τους.
*Και πάντα ψάχνετε για ανέκδοτα που μπορείτε να τους πείτε και αυτά με τη σειρά τους θα τα πουν στους φίλους τους,
Άννα Παπαοικονόμου, Ψυχολόγος
