Oι διάσημοι αγώνες υπεραντοχής, όπως το τρίαθλο Ironman, ο ποδηλατικός γύρος της Γαλλίας Tour de France, ο μαραθώνιος των 250 χιλιομέτρων στις άμμους του Μαρόκου Marathon des Sables, αλλά και το Trans-Pyrenees -η διάσχιση των Πυρηναίων με μηχανές enduro-, ωθούν τους πιο έμπειρους και ανθεκτικούς αθλητές του πλανήτη πέρα από τα όριά τους.
Αλλά ποια είναι πραγματικά αυτά τα όρια; Μια νέα μελέτη σχετικά με την ενεργειακή δαπάνη, δηλαδή το σύνολο των θερμίδων που καίγονται από έναν συμμετέχοντα σε τόσο πολύωρα και εξαντλητικά αθλήματα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ανεξάρτητα από το είδος της δοκιμασίας όλοι οι αθλητές φτάνουν στο ίδιο μεταβολικό όριο, το οποίο ξεπερνά κάθε φυσική ανθρώπινη αντοχή -και λογική.
Κατά τη διάρκεια ενός “απλού” κλασικού μαραθωνίου ο δρομέας αυξάνει το μεταβολικό του ρυθμό έως και 16 φορές περισσότερο από όταν βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας. Αυτό όμως δεν μπορεί να συνεχιστεί μακροπρόθεσμα επειδή από κει μετά το σώμα αρχίζει να σπάει τους ιστούς του για να αντισταθμίσει το θερμιδικό έλλειμμα. Πώς λοιπόν οι υπερμαραθωνοδρόμοι καταφέρνουν να ξεπεράσουν αυτό το μεταβολικό κατώφλι και να επιβιώνουν μια χαρά;
Το βιολογικό ταβάνι του 2,5
Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι σε επίπονες αθλητικές δραστηριότητες που διαρκούν πάνω από 8 ή και 24 ώρες, αυτοί οι συγκεκριμένοι δρομείς υπεραντοχής καταφέρνουν να κάψουν θερμίδες το πολύ 2,5 φορές περισσότερες από όσες σε φάση ηρεμίας -4.000 θερμίδες την ημέρα κατά μέσον όρο. Και το συγκεκριμένο όριο, υποστηρίζει η μελέτη, δεν αφορά στην κατάσταση των μυών, της καρδιάς και των πνευμόνων, αλλά με το πόση ενέργεια μπορεί ένας άνθρωπος να προσλάβει από τις τροφές και να την διοχετεύει στο σώμα του αργά και σταθερά, μέχρι που να την “κάψει” τελείως, ώρες ή και μέρες μετά.
“Και μολονότι αυτό το βιολογικό “κατόρθωμα” είναι εφικτό από όλους τους υπερμαραθωνοδρόμους, εντούτοις, σχεδόν κανείς δεν μπορεί να ξεπεράσει το όριο του 2,5. Και αυτό καθορίζει τελικά το ταβάνι της ανθρώπινης αντοχής”, γράφουν οι ερευνητές στη δημοσίευση της έρευνάς τους στην επιστημονική επιθεώρηση Science Advances. Μία εξήγηση για αυτό το όριο είναι η ικανότητα του πεπτικού συστήματος να διασπά τα τρόφιμα με έναν συγκεκριμένο αργό τρόπο, λένε οι συγγραφείς, κάτι που δεν σημαίνει πως αν καταναλώσουν περισσότερες θερμίδες θα έχουν καλύτερο αποτέλεσμα πέραν του “2,5”. Και αυτό γιατί υπάρχει όριο ακόμη και στην ικανότητα του οργανισμού να απορροφά θερμίδες.
Για να καταλήξει σε αυτό το αποτέλεσμα, η ερευνητική ομάδα μέτρησε τις καθημερινές θερμίδες που έκαψαν οι δρομείς που συμμετείχαν στον αγώνα Race Across USA από την Καλιφόρνια μέχρι την Ουάσινγκτον (έξι μαραθώνιοι την εβδομάδα επί πέντε μήνες, με συνολική απόσταση 4.500 χιλιόμετρα) και, επιπλέον, ανέλυε τα ούρα τους στο τέλος κάθε επιμέρους διαδρομής. “Ο καθοριστικός παράγοντας για αυτά τα ακραία επίπεδα αντοχής οφείλεται εντέλει σε μια πεπτική διαδικασία, η οποία καταφέρνει να διαχειρίζεται την πρόσληψη θερμίδων, την επεξεργασία των τροφών και την ικανότητα απορρόφησής τους από τον οργανισμό με τέτοιο τρόπο που να μπορεί να διατηρεί τα ενεργειακά επίπεδα του σώματος σε υψηλά επίπεδα για ατελείωτες ώρες, μέρες ή μήνες”, αναφέρουν οι συγγραφείς.
Από εδώ και πέρα, η συγκεκριμένη επιστημονική ομάδα του πανεπιστημίου Duke της Β. Καρολίνας με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Herman Pontzer, αφού ανακάλυψε πού ακριβώς οφείλεται η υπεραντοχή αυτών των ελίτ αθλητών, θα προσπαθήσει να βρει έναν μηχανισμό δράσης του πεπτικού συστήματός τους, ο οποίος θα μειώσει περισσότερο το μεταβολικό κατώφλι του “2,5”.
“Η επιστήμη έχει υποχρέωση να συνεχίζει τις έρευνες ακόμη και όταν όλα δείχνουν ότι είναι λάθος ή αδύνατα. Ελπίζουμε κάποια μέρα ότι θα υπάρξει εκείνος ο αθλητής, που θα σπάσει το ταβάνι και θα μας αποδείξει ότι δεν κάναμε λάθος”, καταλήγει ο Pontzer.
