Η ανατροφή ισχυρού δεσμού μεγαλώνει παιδιά που νοιάζονται.
Επειδή τα παιδιά αντιμετωπίζονται με ευαισθησία από τους γονείς τους, αναπτύσσουν κι εκείνα την ίδια ευαισθησία. Το νοιάξιμο, η προσφορά, η κατανόηση και η ανταπόκριση στις ανάγκες του άλλου αποτελούν χειροπιαστή πραγματικότητα στην οικογένειά τους κι έτσι οι αρετές αυτές γίνονται κομμάτι της προσωπικότητάς τους.
Μια μέρα, κάποια μητέρα έφερε στο ιατρείο μας για έλεγχο το νεογέννητο μωρό της, συνοδευόμενη από την τρίχρονη κόρη της, την Τίφανι, την οποία είχε μεγαλώσει με την ανατροφή ισχυρού δεσμού. Με το που άρχισε να γκρινιάζει το μωρό, η Τίφανι τράβηξε τη μαμά της από τη φούστα και την παρακάλεσε:
«Μαμά, κλαίει το μωρό. Αγκαλίτσα, κούνημα, γάλα!»
Συχνά παρακολουθώ παιδιά που έχουν μεγαλώσει με την ανατροφή ισχυρού δεσμού να παίζουν σε ομάδες. Ενδιαφέρονται πάντα για τις ανάγκες και τα δικαιώματα των συνομήλικών τους, γιατί αυτό έχουν δει να συμβαίνει στον περίγυρό τους. Όταν κάποιος φίλος τους πονάει, τα παιδιά αυτά, σαν καλοί Σαμαρείτες, σπεύδουν να τον βοηθήσουν.
Η πεντάχρονη κόρη μου έπαιζε στο πάρκο μαζί με άλλα παιδιά που είχαν μεγαλώσει με την ανατροφή ισχυρού δεσμού. Ξαφνικά έπεσε και τραυματίστηκε στο κεφάλι. Είχε ταραχτεί πολύ και έκλαιγε. Την έβαλα να καθίσει στην αγκαλιά μου και προσπάθησα να την ησυχάσω. Στο μεταξύ, οι φίλοι της, ηλικίας από 3 έως 7 ετών, είχαν σταματήσει ό,τι έκαναν και είχαν μαζευτεί γύρω μας. Πλησίασαν και άρχισαν να τη χαϊδεύουν στο κεφάλι, να της πιάνουν το χέρι και να την κοιτάζουν με βλέμμα που έδειχνε καθαρά τη συμπόνια τους. Ένα δυο παιδιά μάλιστα βγήκαν από τον κύκλο και πήγαν να βρουν αντισηπτικό και επίδεσμο. Στον αντίποδα αυτής της συγκινητικής επίδειξης συμπόνιας, ένα κοριτσάκι από την γειτονιά που δεν ανήκε στη συγκεκριμένη ομάδα παιχνιδιού, στάθηκε δίπλα στην κόρη μου με μια έκφραση κακίας στο πρόσωπό της. Αντίθετα από τα άλλα παιδιά, είχε επικεντρωθεί στο τι έκανε η κόρη μου και όχι στο τι ένιωθε. Η διαφορά ανάμεσα στη δική της αντίδραση και στην από καρδιάς ανταπόκριση των άλλων παιδιών ήταν εντυπωσιακή. Ήταν πολύ τυχερή η κόρη μου που είχε γύρω της φίλους ικανούς να επιδείξουν τόση συμπόνια.
♦♦♦
Είναι πολύ συμπονετική και πάει και φιλάει οποιονδήποτε της φανεί ότι έχει χτυπήσει.
♦♦♦
Είχε έρθει στο σπίτι η φίλη του μικρού μου, που είναι 19 μηνών, και έπαιρναν ο ένας το παιχνίδι του άλλου, όπως κάνουν όλα τα νήπια. Όταν το άλλο κοριτσάκι έβαλε τα κλάματα, επειδή ο γιος μου της είχε πάρει το παιχνίδι, εκείνος της το έδωσε πίσω, μαζί μ’ ένα φιλί. Τί άλλο θέλει μια μαμά για να νιώσει περήφανη; Είναι τόσο ευγενικός με τα άλλα παιδάκια!
Τα παιδιά που μεγαλώνουν με βάση την ανατροφή ισχυρού δεσμού μαθαίνουν την ενσυναίσθηση κι έτσι αποκτούν και την ικανότητα να «μπαίνουν στα παπούτσια» των άλλων παιδιών. Μπορούν να φανταστούν την επίδραση που θα έχει η συμπεριφορά τους στο άλλο παιδί, προτού ενεργήσουν. Στην ουσία, μαθαίνουν να σκέφτονται προτού δράσουν. Έχουν επίσης αναπτυγμένη συνείδηση κι έτσι νιώθουν ενοχές όταν συμπεριφέρονται άσχημα, και νιώθουν καλά όταν συμπεριφέρονται σωστά. Συγκρίνετε τώρα αυτά τα παιδιά με τους προβληματικούς εφήβους που δεν νιώθουν καμία ενοχή για τις πράξεις τους. Οι έρευνες έχουν δείξει πως οι νέοι αυτοί μοιράζονται ένα μη φυσιολογικό χαρακτηριστικό: την έλλειψη ενσυναίσθησης. Ενεργούν χωρίς να αναλογιστούν πρώτα τα αποτελέσματα που θα έχει η συμπεριφορά τους στους άλλους.
Βρήκα κάποτε τον τρίχρονο γιο μου να χαϊδολογάει μια πολύ άρρωστη ακρίδα στη βεράντα μας. Το έντομο ήταν εμφανώς στα τελευταία του. Ο Λόιντ κάθισε δίπλα στην ακρίδα, ακούμπησε το κεφάλι του κάτω, στο ίδιο επίπεδο μ’ εκείνη, και της είπε της καημενούλας: «Θα γίνεις καλά, θα γίνεις καλά», χαϊδεύοντάς την απαλά. Ένιωσα περήφανη που το παιδί μου, νοιαζόταν γι’ αυτό το μικρό άρρωστο πλάσμα, αντί να αρχίσει να το κυνηγάει ή να το βασανίζει.
♦♦♦
Ο γιος μας, που είναι δύο ετών, έχει ήδη αρχίσει να δείχνει συμπόνια και ενσυναίσθηση για τους άλλους. Στέκονταν όρθιοι, μαζί με έναν φίλο του, πάνω σε μια καρέκλα, μέχρι που έπεσαν και οι δύο κάτω. Ο Κόνορ προσγειώθηκε πάνω στον φίλο του κι εκείνος άρχισε να κλαίει. Ο Κόνορ αμέσως τον αγκάλιασε και άρχισε να του λέει: Συγγνώμη, συγγνώμη». Δεν έχω ξαναδεί ποτέ μου παιδί να δείχνει τόση έγνοια για τον άλλο. Και πιστεύω ότι είναι έτσι επειδή πάντοτε του δείχναμε αγάπη και ενσυναίσθηση όταν έκλαιγε. Παίρνουμε στα σοβαρά τα τραύματά του, τον πόνο του, τους φόβους του. Κι επειδή έχει δει να αντιμετωπίζουμε με τον τρόπο αυτά τα συναισθήματά του, μπορεί να δείξει κι εκείνος το ίδιο ενδιαφέρον στους άλλους.
