Είτε το πιστεύεις είτε όχι, οι περισσότεροι διαβάζουμε το μυαλό των άλλων σχεδόν κάθε μέρα. Η κατανόηση των σκέψεων και των αισθημάτων τους δεν είναι μια μυστηριώδης δύναμη, αλλά μια βασική ανθρώπινη δεξιότητα. Σύμφωνα με έρευνα, εξακριβώθηκαν ποιες είναι οι δεξιότητες που χρησιμοποιούν όσοι έχουν εκ φύσεως ταλέντο στην εμφατική αντίληψη, καθώς και ποιοι μύθοι σχετικά με το διάβασμα του μυαλού κρίνονται λανθασμένοι. Για να διαβάσεις κι εσύ σωστά τον άλλο, εξασκήσου στα εξής:
1. Μη «γράφεις» στο μυαλό σενάρια
Ένα από τα πιο συνηθισμένα εμπόδια είναι να μη λαμβάνουμε υπόψη αν ο άλλος έχει κάποιο λόγο που δε θέλει να μάθουμε πώς νιώθει πραγματικά.
Γι’ αυτό καλύτερα να μην κάνεις υποθέσεις ή σενάρια και να μη βγάζεις αυθαίρετα συμπεράσματα.
Είναι, επίσης, σημαντικό να λαμβάνεις υπόψη σου κι εσένα. Συχνά δε σκεφτόμαστε ότι οι σκέψεις μας και τα συναισθήματά μας επηρεάζουν την κρίση μας.
Το αν είμαστε λίγο μπερδεμένοι ή αμήχανοι επηρεάζει το πώς ερμηνεύουμε τη συμπεριφορά των άλλων. Πάντα να αναρωτιέσαι αν υπάρχει και εναλλακτική εξήγηση.
2. Η οικειότητα δε σημαίνει πάντα ακρίβεια
Το ότι είσαι 10 χρόνια παντρεμένη δε σημαίνει ότι ως σύζυγοι είστε σε τέτοια αρμονία που σχεδόν δε χρειάζεται να συζητήσετε.
Μάλιστα, σε έρευνα διαπιστώθηκε ότι τα μακροχρόνια ζευγάρια μειονεκτούσαν σημαντικά, όταν ο ένας έπρεπε να υποθέσει τις σκέψεις του άλλου.
Για να μην πέσεις στην παγίδα της οικειότητας, μην υποθέτεις πως ξέρεις τι σκέφτεται ο σύντροφός σου μόνο και μόνο επειδή κοιμάστε στο ίδιο κρεβάτι. Αντίθετα, θα ωφεληθείς αν σκεφτείς εναλλακτικές θεωρίες.
3. Μερικές φορές είναι καλύτερα να μην ξέρεις
Ενίοτε είναι καλύτερα να μη γνωρίζεις ό,τι έχει στο μυαλό του ο άλλος.
H «υποκινημένη ανακρίβεια» μας εμποδίζει να μάθουμε τα οδυνηρά πράγματα που σκέφτεται ο σύντροφός μας ή ο φίλος για εμάς.
Τα πιο επιτυχημένα ζευγάρια συνήθως γνωρίζουν ενστικτωδώς τις ευαίσθητες περιοχές στη σχέση τους και ξέρουν πότε να τις αποφεύγουν. Όταν, για παράδειγμα, κάποιος λέει τη φράση «ας μην το συζητήσουμε αυτό», αναγνωρίζουν και οι δύο ασυνείδητα μια ζώνη κινδύνου.
Μην κάνεις το λάθος να πιστέψεις πως πρέπει να γίνεις πιο ακριβής εμφατικά σε κάθε περίσταση. Ίσως είναι καλύτερα να κρατάς μια απόσταση.
4. Φρόντισε να υπάρχει ανάδραση
Σύμφωνα με τον κοινωνικό ψυχολόγο Ίρβινγκ Γκόφμαν, όλες οι συζητήσεις μας λαμβάνουν χώρα σε «πλαίσια» –μια λέξη που ορίζει το πώς ερμηνεύουμε τα γεγονότα, ανάλογα με τη γνώση και την εμπειρία μας–, αλλά δεν έχουμε πάντα το ίδιο πλαίσιο με τον άνθρωπο με τον οποίο συνομιλούμε.
Για παράδειγμα, ανάλογα με το πλαίσιο της εμπειρίας σου, μπορεί να ερμηνεύεις ένα κλείσιμο του ματιού ως χειρονομία φλερτ, ως σημάδι ότι ο άλλος αστειεύεται ή ως απλό «τικ» του ματιού.
Το λανθασμένο πλαίσιο μπορεί να οδηγήσει σε παρεξήγηση. Κάνε γρήγορες, απλές διευκρινίσεις, όπως: «Μου φαίνεται ότι σκέφτεσαι… Κάνω λάθος;»
5. Βρες κοινό έδαφος
Με τους φίλους δημιουργούμε ένα σύστημα σύντομης επικοινωνίας βάσει των γεγονότων ή των ανθρώπων που γνωρίζουμε και οι δύο.
Εάν η καλύτερή σου φίλη συνέκρινε το πάρτι στο γραφείο με «τα 30ά γενέθλια της Ελένης», και οι δύο θυμάστε πόσο είχατε μεθύσει, δεν χρειάζεται περαιτέρω συζήτηση.
Αυτό το συνδυάζουμε με την παρατήρηση της άμεσης συμπεριφοράς κάποιου, έτσι ώστε να μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε τη διαδικασία της σκέψης του.
Η έρευνα υποστηρίζει ότι μπορούμε να ενισχύσουμε την εμφατική ακρίβεια στις νέες σχέσεις, αν αφιερώσουμε χρόνο για να δημιουργήσουμε κοινές εμπειρίες.
Μέσω της συζήτησης για κοινά μεταξύ μας γεγονότα, ανακαλύπτουμε τα αισθήματα του άλλου, γεγονός που μας παρέχει ένα γρήγορο τρόπο για να αντιληφθούμε την άποψή του.
Προχώρα με μια σειρά ερωτήσεων για να μάθεις όσο περισσότερα μπορείς.
Plus: Και ο χρήσιμος ανιχνευτής συμπεριφοράς
1. Για να καταλάβεις έναν ψεύτη, ζήτησέ του να σου πει την ιστορία του πάνω από μία φορά, με διαφορετική σειρά. Συνήθως «προβάρουμε» τα ψέματά μας με γραμμική χρονολογία, γι’ αυτό δυσκολευόμαστε να τα επαναλάβουμε, όταν κάποιος διακόπτει τον ειρμό μας.
2. Δώσε προσοχή στο πάνω μέρος του προσώπου. Τα κυρίαρχα αισθήματα γίνονται εμφανή στην περιοχή γύρω από τα μάτια.
3. Πρόσεξε το «πάγωμα». Μία από τις βασικότερες αντιδράσεις του παρορμητικού κέντρου κίνησης του εγκεφάλου, μαζί με την αντίδραση «φυγή ή πάλη», είναι το «πάγωμα». Όταν αντιλαμβανόμαστε ότι ίσως βρεθούμε σε κίνδυνο, στιγμιαία σταματάμε.
4. Καθόρισε τη βασική γραμμή συμπεριφοράς του άλλου. Πρέπει να μπορείς να διακρίνεις τη φυσιολογική από την πιεσμένη έκφραση κάποιου.
