Ένα νέο όπλο στη μάχη κατά της παχυσαρκίας μόλις αποδείχθηκε αποτελεσματικό σε πιθήκους και το επόμενο στάδιο της έρευνας μπορεί να είναι οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους
Πρόκειται για μία ένεση πρωτεΐνης που περιορίζει την πείνα επιδρώντας στο εντερικό νευρικό σύστημα, στέλνοντας σήματα μείωσης της όρεξης στον εγκέφαλο. Στην πραγματικότητα δίνει εντολή στο στομάχι να «ενημερώσει” τον εγκέφαλο ότι ήρθε η ώρα να σταματήσει να τρώει.
Η πρωτεΐνη ονομάζεται «παράγοντας διαφοροποίησης ανάπτυξης 15” (GDF 15) και βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής πολλών φαρμακευτικών εταιρειών που αναζητούν την επόμενη μεγάλη επιτυχία στην απώλεια βάρους. Πολλά υποσχόμενη είχε φανεί και μία προηγούμενη έρευνα, αλλά η πρωτεΐνη διαλυόταν πολύ γρήγορα στο κυκλοφορικό σύστημα των πειραματόζωων. Οι τελευταίες δοκιμές σε πιθήκους και ποντίκια (που διενεργήθηκαν από ερευνητές της φαρμακευτικής εταιρείας Amgen), χρησιμοποίησαν μία ένεση μεγαλύτερης διάρκειας που συνδυάζει την πρωτεΐνη με αντισώματα, παρατείνοντας τη διάρκεια και τη δράση της.
Οι πίθηκοι στους οποίους χορηγήθηκε, έφαγαν 40% λιγότερες θερμίδες και έχασαν περίπου το 10% του σωματικού τους βάρους σε διάστημα έξι εβδομάδων. Η γρήγορη απώλεια βάρους βελτίωσε επίσης την ανοχή του οργανισμού των πιθήκων στη γκυκόζη, καθιστώντας πιο απίθανο το ενδεχόμενο να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2.
Τα ποντίκια στα οποία έγινε η ένεση, όχι μόνο έτρωγαν λιγότερο, αλλά άρχισαν επίσης να τρέφονται με πιο υγιεινές τροφές όταν είχαν να επιλέξουν. Η ανοχή στην γλυκόζη βελτιώθηκε και στα ποντίκια. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι μέχρι στιγμής η ένεση δεν έχει προκαλέσει αξιοσημείωτες παρενέργειες στα πειραματόζωα.
Η πρωτεϊνική ένωση θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχύτερη απώλεια βάρους σε σύγκριση με τα φάρμακα που έχουν λάβει έγκριση από τον αμερικανικό Οργανισμό Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) και μάλιστα με έναν πιο απλό τρόπο. Ορισμένα φάρμακα που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά, ενεργούν στους ίδιους υποδοχείς του εγκεφάλου με τα αντικαταθλιπτικά, ενώ άλλα αποτελούν συνδυασμούς δραστικών ουσιών που έχουν σχεδιαστεί για άλλο σκοπό, όπως η θεραπεία της ημικρανίας. Η επιτυχία στην απώλεια βάρους εξαιτίας αυτών των φαρμάκων συνήθως δεν είναι σταθερή και τα περισσότερα δεν ενδείκνυνται για μακροχρόνια χρήση. Μια πιο ακραία επιλογή, η βαριατρική χειρουργική επέμβαση, συνήθως οδηγεί στην μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους, αλλά συχνά με επιπλοκές τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την επέμβαση.
Η ένεση πρωτεΐνης αξιοποιεί την σύνδεση που υπάρχει μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου, ενεργοποιώντας την επικοινωνία μεταξύ νευρώνων που ρυθμίζουν την πρόσληψη ενέργειας. Όταν αυτή η διαδικασία λειτουργεί σωστά, όπως έδειξαν οι τελευταίες δοκιμές, τα αποτελέσματα είναι σημαντικά. Όπως αναφέρουν ερευνητές στη μελέτη τους: «Ανακαλύψαμε ότι η GDF15 καθυστέρησε την γαστρική εκκένωση, άλλαξε τις διατροφικές προτιμήσεις και ενεργοποίησε τους νευρώνες area postrema, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο της GDF15 στον άξονα εντέρου-εγκεφάλου που είναι υπεύθυνος για την ρύθμιση της πρόσληψης ενέργειας στον οργανισμό”.
Αν οι δοκιμές στους ανθρώπους πάνε καλά, η ένεση θα μπορούσε να προστεθεί στο ιατρικό οπλοστάσιο για την καταπολέμηση της επιδημίας της παχυσαρκίας και προβλημάτων όπως ο διαβήτης τύπου 2 και το μεταβολικό σύνδρομο που συνδέεται στενά με την παχυσαρκία. Επίσης δοκιμάζονται κι άλλες πρωτεϊνικές ενώσεις παρόμοιες με την GDF15. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Science Translational Medicine”.
